Daar waar mensen ervaren dat grenzen worden overschreden en ze zelf niet (meer) tot een oplossing komen is soms een onafhankelijke blik van buiten nodig, om te kunnen duiden wat er aan de hand is en mogelijke oplossingsrichtingen te formuleren.
Het uitvoeren van een kwalitatief hoogwaardig onderzoek heeft als belangrijkste kenmerk dat de betrokken partijen zonder oordeel worden gehoord. Het onderzoek kan worden gestart door degene die grensoverschrijdend gedrag heeft ervaren, maar ook door de organisatie die belang hecht aan een zuiver en onafhankelijk oordeel. Het is essentieel dat de onderzoeker/interviewer geen belang heeft bij welke uitkomst dan ook. Wanneer je mij inschakelt voor deze rol kan je uitgaan van deze onpartijdigheid. Ik ben geïnteresseerd in het duidelijk krijgen van het verhaal, en heb daar geen oordeel over, of baat bij een bepaalde uitkomst.
Tijdens gesprekken met betrokkenen vind ik het cruciaal dat ieder zijn of haar kant van het verhaal kan vertellen. Dat vervolgens getoetst wordt welke feiten kunnen worden vastgesteld en waar beleving een rol speelt.
Daarnaast dient hoor en wederhoor te worden geborgd, zodat degene die wordt beschuldigd van het overschrijden van grenzen voldoende gelegenheid krijgt te reageren op datgene wat hem, haar of hen wordt kwalijk genomen.
Ook mogelijke getuigen moeten de gelegenheid krijgen hun ervaringen te delen.
Mijn werkwijze kenmerkt zich door neutraliteit en oprechte aandacht voor de mensen die bij het onderzoeksproces betrokken zijn.
Een onderzoek wordt altijd afgesloten met een uitspraak over de gegrondheid van een melding of klacht. De conclusies bevatten duiding van de ervaren gedragingen, op basis waarvan kan worden bepaald of er sprake is van verwijtbaar gedrag én of maatregelen gerechtvaardigd zijn.
Omdat datgene wat tussen individuen misgaat niet altijd op zichzelf staat wordt desgewenst ook gekeken naar bepalende factoren binnen de context, zoals culturele elementen die binnen een organisatie meespelen of het type leiderschap. Hieruit kunnen aanbevelingen naar voren komen om de sociale veiligheid in de toekomst beter te borgen en bewaken.
Van hieruit kan de organisatie weer verder en kan worden gewerkt aan heling van betrokkenen.
Als vertrouwenspersoon ben ik aanspreekpunt en klankbord voor mensen die vragen hebben over hoe om te gaan met mogelijk grensoverschrijdend gedrag of als luisterend oor voor hen die gekwetst zijn als gevolg van het gedrag van anderen en niet weten hoe dit op te lossen.
Het belangrijkste hierbij is dat ik als vertrouwenspersoon daadwerkelijk gevonden wordt door hen die daar behoefte aan hebben. Een goede introductie en zichtbaarheid binnen een organisatie is daarom cruciaal.
De kern van de rol van de vertrouwenspersoon is dat degene die een beroep op je doet zelf de regie behoudt. Ik ben er als vertrouwenspersoon ter ondersteuning. Gesprekken met een vertrouwenspersoon blijven vertrouwelijk, tenzij degene die zich meldt er zelf voor kiest om stappen richting anderen te zetten. Hierbij kan een vertrouwenspersoon ondersteunen, door bijvoorbeeld samen een gesprek voor te bereiden of door bij een gesprek aan te schuiven.
Als vertrouwenspersoon adviseer ik welke mogelijkheden iemand heeft om zelf of in samenwerking met anderen richting een oplossing te werken. Dat kan variëren van een gesprek met de persoon in kwestie tot het indienen van een formele klacht of het doen van aangifte. Bij al deze mogelijke stappen kan een vertrouwenspersoon ondersteuning bieden. Er gebeurt niks wat de melder zelf niet wil.
Daarnaast kan ik als vertrouwenspersoon meedenken over (de implementatie) van beleid rondom sociale veiligheid en kan ik bijvoorbeeld dialoogsessies met leidinggevenden en medewerkers begeleiden, om het bewustzijn te vergroten op hoe met elkaar om te gaan en wie welke rol speelt bij elkaar aanspreken op gedrag. Belangrijk is dat een goede vertaling wordt gemaakt naar de dagelijkse praktijk, omdat het creëren en behouden van sociale veiligheid verantwoordelijkheid van iedereen vraagt. Zowel leidinggevenden als omstanders kunnen er mede zorg voor dragen dat slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag niet alleen staan en diegenen die grenzen overschrijden niet onaangesproken blijven.
Tekst hier
